تصفیه آب در کشاورزی

استاندارد آب کشاورزی

آب با کیفیت در بخش کشاورزی یک عامل موثر در افزایش راندمان تولید و رشد محصولات به شمار می‌آید اما با توجه به مشکلاتی مانند خشکسالی، کاهش بارش‌ها و محدودیت در منابع آبی، شاهد کم شدن کیفیت آب کشاورزی در سال‌های اخیر هستیم. یکی از عواملی که به صورت مستقیم بر کیفیت آب کشاورزی تأثیر می‌گذارد، میزان TDS آن است.

رشد گیاه کشت شده در گلخانه یا مزرعه به میزان نمک محلول در آب و میزان شوری خاک رابطه مستقیم دارد یعنی عملکرد و کیفیت محصولات کشاورزی رابطه مستقیم با میزان سختی آب دارد.

آب جلبکی، آب اسیدی، آب دارای PH بالا، میزان TDS، کدورت و شوری از عوامل موثر بر کیفیت آب کشاورزی هستند که تأثیر منفی روی محصول می‌گذارند.

مواد معدنی و آلی موجود در آب موجب تضعیف خاک می‌شود و به مرور زمان منافذ خاک را مسدود می‌کند؛ این اتفاق سبب می‌شود که آب به همه قسمت‌های گیاه نرسد و پوسته پوسته شدن بذر، خفه شدن محصول و افزایش علف هرز را در پی دارد.

جدول استاندارد آب کشاورزی

tds آب محصولات کشاورزی

سختی آب TDS مناسب در محصولات کشاورزی؛ سبزی جات و میوه جات بنا بر تحقیقات میدانی انجام شده توسط مهندسان شرکت قدکساز و بررسی روند تولید در مزارعی که با آب سطحی و آب تصفیه شده آبیاری می‌شوند، جدول زیر به دست آمده است که نگاه دقیق به آن نشان می‌دهد آبیاری مزارع و گلخانه‌ها با آب تصفیه شده تا چه میزان می‌تواند بر افزایش راندمان تولید و درجه سختی مناسب، بالا رفتن کیفیت محصولات و کاهش هزینه‌ها تأثیر گذار باشد.

کشاورزی پر مصرف ترین حوزه در طبقه بندی استفاده از آب است. بارها با واژه های کشت غرقابی، کشت دیم و یا آبیاری قطره ای برخورد کرده اید. همه این ها نشان از وجود آب در تمام طول چرخه تولیدات کشاورزی است. از طرفی نیز کشاورزی پایه بسیاری از صنایع و تولیدات است، پس باید توجه ویژه به این بخش داشت. در گذشته وجود سموم یا گذر رودخانه ها از مناطق آلوده، محصولات تولید شده را نیز آلوده می­کرد.

امروزه با وجود روش های آبیاری جدید، دیگر شاهد آلودگی میوه ها یا گیاهان نیستیم اما دلیل این اتفاق چیست؟ بهتر است بگوییم با فناوری های روز و تصفیه آب پیش از آبیاری دقیقا چه اتفاقی می­افتد که کیفیت محصولات بالاتر رفته و آلودگی از محصولات حذف می­ شود؟ در اینجا به کاربرد دستگاه تصفیه آب صنعتی در کشاورزی می­رسیم.

حضور دستگاه تصفیه آب از مرحله کاشت تا عرضه محصولات و همانطور که پیش تر گفته شد صنایع غذایی، کاملا قابل لمس است. در هنگام کاشت در صورت استفاده از دستگاه تصفیه آب بازدهی تولید و راندمان تولید محصول بالا می­رود زیرا این آب از سموم و آفت کش ها یا حتی میکرب های آلوده کننده، پاکسازی شده است.

شاید گفته شود که عموما آبیاری به وسیله آب چاه صورت میگیرد در آن صورت هم امکان استفاده از دستگاه تصفیه آب وجود دارد؟ یا بنا بر باور عمومی آب چاه کاملا سالم است و دیگر به دستگاه های صنعتی احتیاجی نیست! پاسخ به سوال مطرح شده مثبت است زیرا دستگاه های های تصفیه آب هم قابلیت اتصال به لوله کشی را دارند و هم امکان ذخیره در مخزن برای مصرف کنندگان فراهم کرده اند.

اما در مورد سلامت آب چاه هرچند که با فیلتراسیون فیلتر شنی فلزی طبیعی درصدی از پاکسازی را انجام می­دهد اما هیچوقت نمی­توان سلامت آب تصفیه شده با دستگاه تصفیه آب را با آب چاه در یک رتبه قرار داد.

استفاده از دستگاه های تصفیه آب صنعتی در صنایع کشاورزی

همانطور که می­دانید صنایع وابسته به کشاورزی از این صنعت به عنوان صنعت مادر یاد می‌کنند ; یعنی کشاورزی پایه و اساس بسیاری از صنایع غذایی ، دارویی یا حتی ساخت سموم و آفت کش هاست درنتیجه آبی که در کشاورزی استفاده می ­شود در تمام صنایع وابسته به صورت چرخشی تاثیرگذار است .

در مراحل کاشت ، پس از کاشت و زمان رشد و نمو، شستشوی اولیه و حذف سموم و آفت‌کش‌ها از آن استفاده می‌کنیم .

متأسفانه در روش های سنتی آبیاری در صنایع کشاورزی شاهد تلفات زیاد آب هستیم اما در روش‌های مدرن مانند سیستم آبیاری قطره‌ای هم از هدررفت بی ‌رویه آب و هم از خراب شدن محصول در حالت غرقابی جلوگیری می‌شود.

آبی که ما در کشاورزی از آن استفاده می‌کنیم از چند راه قابل تامین است:

1. آب لوله کشی شهری قابل شرب
2. آب چاه یا سفره های آب زیرزمینی
3. رواناب یا آب های جاری در سطح زمین

تامین آب پاکیزه  یا تصفیه شده برای کشاورزی  کار بسیار دشواری است که البته به وسیله دستگاه های تصفیه آب صنعتی به مقدار زیادی قابل حل است . در گذشته در یکی از شهرهای ایران شاهد شکستگی لوله‌های انتقال فاضلاب بودیم و این شکستگی یک رواناب ایجاد کرده بود که متاسفانه با تصورغلط رواناب حاصل از آب باران و بیرون زدگی سفره‌های اب زیرزمینی مردم آن منطقه شروع به کاشت سبزی کردند که البته این به خودی خود باعث پراکندگی آلودگی شد .

بیشتر زمین های کشاورزی که به دور از محیط های شهری و شهرنشینی قرار دارند از آب چاه ، آب مورد نیاز کاشت خود را تامین می‌کند ، آب چاه با توجه به گذر آب از لایه های مختلف و فرآیند فیلتراسیون فیلتر شنی طبیعی برای کشاورزی مناسب است البته کیفیت این آب به عوامل زیر نیز بستگی دارد:

1. حفراصولی و مناسب چاه
2. نزدیک نبودن سفره آب زیرزمینی به محل تخلیه پساب ها و فاضلاب یا دفن زباله ها
3. نبود لایه های نمکی یا لایه های آهکی در سازند منطقه

موارد زیادی نیز بر تامین کیفیت محصولات کشاورزی تاثیر گذار هستند که یکی از مهم‌ترین آنها استفاده از آب با کیفیت بالاست. آب های سطحی یا همان رواناب ها با توجه به اینکه ممکن است در محل گذر از مکان های آلوده گذشته باشند یا به میزان زیاد و غیرقابل کنترلی به زمین کشت وارد شوند در صنعت کشاورزی بسیار خطرناک تلقی می­شوند.

آب در زمان برداشت محصول نیز بسیار استفاده می شود ، آب تصفیه شده که در کاشت محصول استفاده شده در هنگام برداشت و شستشوی آن نیز استفاده می‌شود. شستشو در یک محصول در حذف آفت کش ها و سموم بسیار تاثیرگذاراست . حذف مواد مضر مانند نیترات و بی کربنات از آب که بیشتر در فاضلاب‌های انسانی وجود دارند به کیفیت محصول تولید شده بسیار کمک می­کند .

بعضی از گیاهان یا محصولات کشاورزی در زمان انبار شدن یا نگهداری به رطوبت آب احتیاج دارند ، چند سالی است که در بعضی نقاط دنیا از پساب که مجدداً تصفیه شده، یعنی آلاینده‌های آن حذف شده برای کشاورزی و در مراحلی که به آب با کیفیت پایین‌تر احتیاج دارند ، استفاده می ­شود . در صنایع کشاورزی دستگاه تصفیه آب نیمه صنعتی در فرایندهای مانند اسمز معکوس(RO) یا روش‌های دیگر به  حذف آلودگی‌ها و تصفیه آب می­پردازد.

مواردی مهمی که اهمیت استفاده ازدستگاه های تصفیه آب کشاورزی را در صنایع کشاورزی و گلخانه ها مشخص می­کنند ، را در زیرمی­توان دید:

1. تغییرات ظاهری گیاهان
2. کیفیت بالای محصول و خاک کشت
3. کنترل ph خاک
4. عدم گرفتن رسوب در تجهیزات یا شبکه آبیاری
5. عدم شستگی یا از بین رفتن مواد معدنی مفید در خاک

همانطور که پیشتر گفته شد اهمیت بخش کشاورزی در حوزه دارویی نیز بسیار قابل توجه است که در اینجا اهمیت آب تصفیه بسیار بیشتر از موارد قبلی است ، در فرایند تصفیه آب ما میتوانیم میزان مواد موجود در آب را به مقدار دلخواه تغییر بدهیم یعنی مواد معدنی مفید یا مضر را (به میزان نیاز گیاه که به نوع و کارایی آن بستگی دارد) در آب حل کرده و به گیاه وارد می­ کنیم.